دوخت پته
دوخت پته به معنی رودوزی مخصوص شهر کرمان است که روی پارچه های پشمی بنام عریض به کمک نخ های پشمی یا همان ریس های رنگی ایجاد می شود و به کمک این هنر اصیل ایرانی می توان رومیزی و سجاده و جانماز و پرده و کوسن و زیر لیوانی و جلد قرآن و … را خلق کرد.
امروزه برای تزیین لباس و شال و مانتو نیز از این هنر زیبای کرمان استفاده می شود.
آموزش پته دوزی به صورت مرحله به مرحله
فطه دوزی و سلسه دوزی نام دیگر هنر پته هستند و این هنر اصیل کرمانی تا حد زیادی شبیه به گلدوزی است ولی تفاوت هایی نیز با آن دارد. در این هنر به صورت سنتی از گره استفاده نمی شود و علاوه بر این رنگ بندی های مخصوصی دارد و تابع قوانین خاصی برای انتخاب رنگ بندی است و برای انجام آن نیز از نخ ها و پارچه های مخصوصی استفاده می شود.
وسایل لازم برای پته
- عریض یا شال ( پارچه پته)
- ریس ( نخ های رنگی )
- سوزن پته ( برای دوختن ریس روی پارچه عریض مورد استفاده قرار می گیرد.)
مراحل سلسه دوزی یا فطه دوزی
۱. ابتدا طرح مورد نظر را روی کاغذ بکشید یا پرینت بگیرید سپس طرح کاغذی را به کمک سوزن سوراخ سوراخ نمایید تا بتوانید طرح را روی پارچه بیندازید و کاغذ الگو را روی پارچه قرار دهید و با صابون خیاطی طرح را روی پارچه پیاده سازی نمایید سپس طرح را به کمک ماژیک پر رنگ کنید، توجه داشته باشید که به این مرحله گرته زنی روی پته گفته می شود.
۲. بعد از گرته زنی باید رنگ و نوع نخ را انتخاب نمایید که برای طرح های اصیل و سنتی پته از رنگ های تیره استفاده می شود و در سال های اخیر نیز رنگ های روشن نیز به این هنر راه یافته اند.
۳. در این مرحله از پته دوزی خط های مرز کار را با کمک رنگ دلخواه و نخ مخصوص پته، دور دوزی نمایید تا طرح به صورت کامل برجسته شود و بتوان درون طرح ها را به راحتی پر کرد. دور دوزی طرح ها در پته، مانند کوک دور دوزی و ساقه دوزی در گلدوزی با دست است.
توجه داشته باشید که در روش سنتی قوانین رنگی خاصی برای خط دوزی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد به عنوان مثال اگر شال سرمه ای یا سفید باشد باید خطوط با رنگ های خاصی دوخته شوند.
- برای دوختن شال سفید : از نخ زرد رنگ و گاهی نخ مشکی استفاده می شود.
- خط دوزی شال با رنگ سرمه ای : از نخ مخصوص با رنگ زرد استفاده می شود.
- خط دوزی شال آبی : از نخ رنگ مشکی و گاهی اوقات نخ های زرد و سفید و قرمز استفاده می شود.
- خط دوزی شال با رنگ سبز : از نخ با رنگ های زرد و مشکی استفاده می شود.
- خط دوزی شال با رنگ قرمز : از نخ با رنگ های مشکی و زرد و سفید استفاده می شود.
- خط دوزی شال با رنگ شتری و نارنجی : از نخ مشکی استفاده می شود.
۴. بعد از دور دوزی باید برگ دوزی و سایه زدن با نخ برای نقش ها و گل ها انجام شود که این مرحله از مهم ترین مراحل است. برگ دوزی اغلب در اطراف حاشیه و به صورت دوخت زیگزاگ انجام می شود و به آن جوانه دوزی یا پتک دوزی نیز می گویند.
۵. بعد از اتمام دوخت باید پته را بشویید و با کمک دستگاه مخصوص به نام نورد آن را اتو بزنید.
نکات طلایی برای دوخت پته روی پارچه
دوخت هایی که در پته مورد استفاده قرار می گیرند شامل ساقه دوزی، پتک دوزی، رودوزی و … می باشند که در ادامه این مطلب به شرح هر یک از آن ها خواهیم پرداخت :
رودوزی
رودوزی همان خط دوزی یا ساقه دوزی همه بخش های طرح و پر کردن فاصله های خالی بین پتک ها به صورت بست زدن و بخیه بلند است و از مهم ترین نوع رودوزی ها بخیه رومانی می باشد.
پتک دوزی
در این مدل دوخت به دو نوع پتک مربع و مورب تقسیم بندی می شود. از پتک های مورب برای دوختن متن پته و از پتک های مربع برای دوختن خط های حاشیه استفاده می شود.
نحوه دوختن پتک مربع به این صورت است که ابتدا باید سوزن را از یک گوشه مربع بیرون آورید و زاویه ای ۹۰ درجه با سوزن ایجاد نمایید سپس به کمک بخیه رومانی باید زاویه درخت را ثابت نمایید و برای کامل شدن مربع نیز همین روش را روبروی زاویه تکرار نمایید.
برگ دوزی
برگ دوزی نیز شامل بخیه های شویدی به صورت بلند و کوتاه و بخیه های مورب می باشد.
برای مشاهده پته های دوخته به اینستاگرام پته سرای خاتون به آدرس https://www.instagram.com/patte_khatooon/ مراجعه کنید
برای خرید هرگونه پته خام یا دوخته با شماره تماس ۰۹۱۳۴۴۰۰۵۶۶ تماس حاصل فرمایید
با تشکر
پته سرای خاتون
